Besta líkamsstaðan er næsta líkamsstaðan

Besta líkamsstaðan er næsta líkamsstaðan

Kyrrseta er lífshættuleg

Þegar þú situr eyðir þú minni orku en þegar þú stendur eða hreyfir þig.  Rannsóknir hafa tengt kyrrsetu við heilsufarsvandamál á borð við:

  • Offitu
  • Stoðkerfisvandamál, sérstaklega tengd mjóbaki, hálsi og herðum. 
  • Áunna sykursýki og hjarta- og æðasjúkdóma
  • Ákveðnar tegundir krabbameina, sérstaklega brjóstakrabbamein og ristilkrabbamein
  • Andleg heilsuvandamál
  • Ótímabær dauðsföll

Samkvæmt gögnum Eurostat frá 2017 framkvæma 39% alls vinnuafls í Evrópusambandinu vinnu sína sitjandi. Konur er þar í meirihluta. 

Ef þú situr í meira en 8 klst. á dag og hreyfir þig ekki reglulega aukast dánarlíkur þínar svipað og vegna offitu eða reykinga. Dagleg hreyfing í 60-75 mínútur af meðalákefð vinnur hins vegar á móti neikvæðum áhrifum langvarandi setu.

Góð setstaða

Eftirfarandi þættir einkenna góða setstöðu við skrifborð:

  • Fótleggir nái niður að gólfi – ef ekki þurfa þeir að hvíla á skemli
  • Sitja á góðum 5 arma skrifborðsstól með hjólum
  • Gott pláss fyrir framan fætur til að geta rétt af og til úr þeim
  • Góður mjóbaksstuðningur frá stólbaki
  • Stuðningur frá stólörmum undir olnbogum
  • Þegar framhandleggir hvíla á skrifborði er 90° horn eða meira í olnboga
  • Vinnugögn eru undir skjá en ekki til hliðar
  • Skjár í þeirri hæð að ef þú horfir beint fram þá horfir þú rétt yfir efri brún skjásins, þú þarft að horfa aðeins niður á við til að horfa á miðju tölvuskjásins.

Ef þú situr mikið í vinnunni ættir þú að temja þér eftirfarandi:

  • Standa reglulega upp, helst á 30 mínútna fresti
  • Sitja að hámarki helming vinnudagsins
  • Taka örfundi eða símafundi gangandi
  • Þekkja góða setstöðu og tileinka þér hana reglulega yfir daginn en ekki halda henni þó stöðugri í langan tíma, engin ein stelling er góð lengi.
  • Skiptu reglulega um stellingu við skrifborð, sitjandi, hálfsitjandi, standandi eða mismunandi setstellingar til að draga úr álagi á líkamann. Þannig er besta líkamsstaðan alltaf næsta líkamsstaðan
  • Hreyfðu þig reglulega, 60-75 mínútna dagleg hreyfing af meðalákefð vinnur á móti neikvæðum áhrifum skrifborðsstarfa.
  • Leggðu áherslu á að teygja vel mjaðmagrindarvöðva, sérstaklega náravöðva og aftanlærisvöðva sem styttast gjarnan hjá fólki sem situr mikið og styrktu djúpu kviðvöðvana, bakvöðvana og brjóstbakið. 
  • Óskaðu eftir eða fjárfestu í hæðarstillanlegu skrifborði til að geta staðið reglulega við vinnuna
  • Taktu örpásur til að gera liðkandi æfingar og/eða teygjur, og taktu frekar stiga en lyftu
  • Fjárfestu í góðum stillanlegum skrifborðsstól og mikilvægt er að þekkja stillingarmöguleika stólsins. 
  • Forvarnir á vinnustöðum er lykilatriði og skýr stefna vinnustaða hvað kyrrsetu varðar er mikilvæg. 

Leiðarvísir líkamans býður upp á sérsniðna ráðgjöf, fyrirlestra og fræðslu til einstaklinga og vinnustaða m.a. fyrir vinnustaði þar sem stór hluti starfsmanna situr við skrifborð. Ekki hika við að hafa samband á leidarvisirlikamans@gmail.com fyrir frekari upplýsingar. 

NB ef þú glímir við stoðkerfisvandamál er mikilvægt að leita þér ráðgjafar hjá fagaðila á næstu heilsugæslu. Því fyrr sem þú leitar þér aðstoðar við vandamáli því fyrr tekst þér að vinna bug á því. 

Heimildir:

Skýrslan: Prolonged static sitting at work, EU-OSHA, 2021)

https://osha.europa.eu/is/publications/prolonged-static-sitting-work-health-effects-and-good-practice-advice/view

 What are the risks of sitting too much? www.mayoclinic.org https://www.mayoclinic.org/healthy-lifestyle/adult-health/expert-answers/sitting/faq-20058005